Rosa en Björk - Satu Rämö

Meer dan fjordenromantiek ! 

'Het was waar dat je je kiezers makkelijker aan je kant kreeg 
met beloftes over een nieuwe sporthal dan over 

(de aanpak van) afvalwater.'

Ook in Hildur2 is de gelijknamige rechercheur nog steeds aan het werk in de IJslandse Westfjorden waar het weer ontembaar is en corrupte burgers even moeilijk in de hand te houden zijn. 

Gesjoemel met bouwprojecten is altijd en overal een lucratieve business! Daarom wil de gehaaide politicus/zakenman Hermansson het project rond de uitbreiding van de haven in Isafjördur er snel en zonder milieuvergunning doordrukken. Aanlegplaatsen voor cruiseschepen zouden bovendien andere commerciële activiteiten mogelijk maken. Maar dromen kunnen uiteenspatten! Als Herman Hermansson op een langlaufpad om het leven komt, ligt er een nieuwe misdaadzaak op de tafel van het kleine rechercheteam.  

Scherp als het moet...

Hoewel Satu Rämö klassiek georiënteerde misdaadromans schrijft, heeft haar stijl een frisse, eigenzinnige signatuur. In 'Rosa en Björk' is ze bovendien op een felle manier kritisch. Ze vaart uit tegen de toenemende illegale wapenhandel, het rioolwater dat in zee geloosd wordt, de doorverkochte visquota die miljardairs voorbracht, ultra-rijken die banken opkochten en de klanten misleidden. 's Lands wijs, 's lands eer', oordeelt ze cynisch! 

Daarnaast is er ook ruimte voor IJslandse legendes, zoals die over de schaapshoksluiper, en voor de natuur bij de poolcirkel. Door de strakke wind valt de regen in de Westfjorden altijd schuin naar beneden. En de surfende Hildur leert ons dat bij laag water de golven lang zijn terwijl ze bij vloed sneller breken. Bovendien is haar breiende - mannelijke - collega Jakob een leuke vondst, niet enkel omwille van het rustgevende getik van de naalden maar ook omdat de kennis van breipatronen een nuttig puzzelstukje oplevert voor hun speurtocht.

... genuanceerd als het kan

Satu Rämö bekommert zich altijd om de menselijke maat. Ook een schuldige kan getroffen zijn door groot onheil of machteloze onrechtvaardigheid. En een slachtoffer kan een immoreel verleden hebben. Er zijn heel wat grijszone's in onze samenleving!

De titel 'Rosa en Björk' verwijst naar de lang geleden verdwenen zusjes van Hildur, een pijnlijke herinnering die de rechercheur wil ophelderen en tegelijkertijd niet durft uit te klaren. Terwijl deze familiegeschiedenis verder wordt verteld in Hildur3 gaat de handwerkende Jakob in het deel dat zijn naam draagt erg donkere Kerstdagen tegemoet. Laat de vertaling maar snel komen!

★★★★

Spullen brengen - Jelle Brandt Corstius

 De troost van bijen !

'Je moet het naderende fascisme bestrijden 

wanneer het nog kan en dat is in het begin.'

Als journalist/schrijver Jelle Brandt Corstius beseft dat hij al meer dan een jaar verslag doet van de oorlog in Oekraïne zonder ooit in het land te zijn geweest, begint zijn geweten te knagen. Wanneer collega Jaap Scholten hem even later vraagt of hij wil helpen met het brengen van hulpgoederen naar Kyiv, hoeft hij niet lang na te denken. Dat betekent wel dat hij zich niet meer kan beroepen op neutraliteit, een grondbeginsel van onafhankelijke journalistiek. Maar oorlog breekt wetten!

Conflicten hebben veel gezichten

Tijdens de lange rit naar Lviv en verder naar Kiyv heeft Jelle alle tijd om stil te staan bij het haast ongrijpbare fenomeen oorlog en de barst in zijn ziel die het conflict veroorzaakt heeft. De Westerse solidariteit, die voor veruit de meesten van ons vanzelfsprekend is, laat weinig ruimte voor zijn jarenlange Ruslandliefde. Zijn tweede thuisland is fout in deze oorlog. Met je verstand kun je daarbij maar hoe leg je dat uit aan je hart?

De reis en de oorlog zetten sowieso je emoties op scherp. Ook die van betrokken buitenstaanders zoals lezers. Zowel de maatschappelijke achtergronden als de getuigenissen van mensen die op zijn pad komen, ontroeren je in hoge mate: Russische kleuters die op school leren hoe ze een kalashnikov uit elkaar moeten halen en weer in elkaar zetten, de ambulancier Michajlo die in een aftands Volkswagenbusje doden en gewonden vervoert, de Nederlandse pitmaster die elke dag opnieuw kilo's vlees barbecuet voor de frontsoldaten of Iryna die haar huis moest delen met Boerjaten. Deze Siberiërs wisten niet wat ze kwamen doen in Oekraïne maar namen bij hun vertrek wel de halve huisraad mee!

Even aan de oorlog ontsnappen

Een opvallend detail uit het boek is de bijentherapie die blijkbaar bij de plattelandstradities hoort. Een tijdje bovenop een bijenkast liggen zou een helend effect hebben. Als je 'Grijze bijen' van Andrej Koerkov gelezen hebt denk je wellicht dat deze kuur een surrealistisch of absurdistisch stijlelement is. Uit 'Spullen brengen' blijkt dat je gewoon in de tuin van een dorpeling een bijenbehandeling kunt krijgen!

Of deze reis de neutraliteit van Jelle Brandt Corstius heeft beschadigd, is een vraag die niet hoeft te verontrusten. Ook collaborerende Oekraïners spelen een rol in dit boek. Een scherpe, geoefende geest blijft altijd kritisch! En morele waarden moeten hun zegje kunnen doen!

★★★★

Zie ook de recensie van 'Konvooi' - Tommy Wieringa

De schreeuw van de reiger - Ann Cleeves

Een avontuurlijk web voor lezer en speurder !

'Wij hadden de indruk dat hij meer om zijn idealen gaf dan om ons.'

Als Nigel Yeo, de voorzitter van een patiëntenvereniging, zich actief gaat bemoeien met het functioneren van zorginstellingen, brengt dat spanningen met zich mee. Na de zelfmoord van een labiele patiënt loopt de hulpverlening bovendien forse imagoschade op. In hoeverre is de moord op Nigel vanuit deze conflictsituatie te verklaren? Over die vraag buigt het rechercheteam van Matthew Venn zich in dit tweede deel van de nieuwe Ann Cleeves-reeks. 

Vakvrouw
Zoals je van deze schrijfster mag verwachten is ook dit verhaal voorbeeldig opgezet en uitgewerkt! Artificial intelligence is geen concurrentie voor het Cleeves-talent;-) Haar plots zijn altijd rijkelijk gestoffeerd en vormen een geïntegreerd geheel, haar personages zijn gelaagd en dus niet makkelijk te doorprikken, haar maatschappelijk engagement is invoelbaar. 

Als je vanuit een helikopterperspectief naar dit verhaal kijkt, dan zie je de verarming van het Engelse platteland waarvan gebruik en zelfs misbruik wordt gemaakt door kapitaalkrachtige stedelingen. Huizen en boerderijen worden opgekocht, zelfs een verouderde zorginstelling kan met de hulp van de sloophamer veranderen in een boetiekhotel. Als je daarbij nog de horden toeristen telt die de paden over de hei in beslag nemen of zich vanuit hun SUV vergapen aan de met rozen versierde cottages, dan kun je je de vernedering en verbittering van de locale bewoners voorstellen. 

Meer dan spanning

Hoewel de boeken van Ann Cleeves tot het detectivegenre behoren, zijn ze nooit enkel plot gedreven. Buiten de maatschappelijke relevantie bieden ze ook een psychologische meerwaarde. Er is geen zwart-witgrens tussen de kwade geest(en) en de karakters zonder criminele intenties. Het gedrag van keurig ogende burgers wordt vaak gestuurd door egotripperij, eigenbelang, imagogevoeligheid en manipulatie... binnen en buiten het politieapparaat. Bovendien zijn veel mensen uitstekende acteurs! De rechercheurs moeten al hun sociale vaardigheden aanspreken om door de lichaamstaal en het discours van de ondervraagden heen te breken.  

Als uit de wirwar van verbanden en motieven uiteindelijk de moordenaar tevoorschijn komt, keert de rust terug in North Devon en kan speurder Matthew Venn weer het strand op om naar het rauwe gekras van de reigers te luisteren!

★★★★1/2

Zie ook de recensie van 'De roep terug'

De winnaar - Teddy Wayne

 In de wurggreep van het verleden !

'Buiten de tennisbaan en de rechtbank 

was er een hele wereld die hij nog nooit had gezien.'

Wanneer de jonge tennisleraar Conor een zomerbaantje krijgt aangeboden in een upper class gemeenschap aan de kust van Massachusetts, palmt de materiële zorgeloosheid van de omgeving hem meteen in! Het contrast met zijn ploeterend bestaan tussen onderbetaalde studentenjobs en een zieke moeder, is verpletterend. Als hij de rijke Catherine ontmoet vinden de dollars makkelijk hun weg naar zijn bankrekening. Maar voor wat hoort wat... 

Gevangen in zichzelf
De confrontatie met zijn nieuwe omgeving brengt Conor uit evenwicht. Hij realiseert zich dat de focus op overleven heeft geleid tot een eenzaam, asociaal bestaan zonder vrienden en/of partner. Bovendien heeft dit strijdende kluizenaarsleven een man zonder empathie opgeleverd. Zoals hij over zichzelf zegt: 'Hij beschikte niet over de luxe van tijd en geld om zich net als zij zorgen te maken over het lijden van anderen.' Dit gebrek aan moraliteit maakt van hem een tragische figuur, ook als hij de kans krijgt om echte liefde te ervaren.  

Teddy Wayne heeft het tunnelperspectief van Conor erg goed verliteratuurd. Met vaste hand neemt hij je mee in de neergaande spiraal van zijn hoofdpersoon. Hoewel de schrijver je al verteld heeft dat Conor niet goed kan zwemmen, wil je de (geestelijke) drenkeling redden. In het laten spartelen van de naar lucht happende dobberaar is deze New Yorkse auteur erg bedreven! Dat werkt de betrokkenheid van de lezer, een voorwaarde voor leesplezier, zeer in de hand. 

Gekochte veiligheid

Teddy Wayne hekelt de superrijken die hun weelde in de eerste plaats te danken hebben aan een succesvolle voorouder. Zij zouden 'niet doodgaan tijdens militaire dienst, niet omkomen bij een schietpartij op straat en zelfs niet overlijden aan diabetes,' zo formuleert hij scherp. Hun geld is hun veiligheid.

Al je de laatste bladzijde omslaat blijft vóór alles de vraag hangen wie er falende morele waarden op na houdt: de naar geld hongerende Conor of de gated community en haar gemakzuchtige solidariteit en manipulatie. En is het bovendien ethisch verantwoord om de stap te zetten naar een sociale klasse met privileges, zoals klassenjustitie, als je de kans krijgt?  

Hoewel de spanning zoekende lezer flink aan zijn trekken komt, verdient deze geëngageerde auteur vooral lof voor zijn beschouwende kijk op de complexiteit van mens en maatschappij!

★★★★ 

Het zomerhuis - Keri Beevis

 Verzuurde honingwijn ! 

'Het zou nooit meer zo worden als het was. 

Maar dat weerhield haar er niet van om te hopen.' 

Het contrast tussen een familiehuis in het verstilde Norfolk, een landelijke regio in het oosten van Engeland, en zijn tijdelijke bewoners kan groot zijn! Met een bang hart gaan de logés Lana en Ollie er de confrontatie aan met hun tragische verleden. Maar ook in het naburige stadje wonen gekwelde geesten. Zij zitten er niet op te wachten dat indringers hun wonden openhalen of gaan wroeten in hun geheimen. 

'Het zomerhuis' is het eerste vertaalde boek van Keri Beevis, zelf een Norfolkse, die tijdens haar schrijfuren een aardige hoeveelheid rode wijn over de tong laat vloeien. Geen paniek! Van bij het begin ervaar je de kracht van haar vertelstem. Ze slaagt erin om de lezer tussen de personages te plaatsen. Al lezend denk je en voel je met hen mee, wil je hen bij elkaar brengen of net behoeden voor elkaar. In je verbeelding neem je zelfs deel aan hun dialogen. En dat een ongelukkige rechtszaak op een wrange manier tussen potentiële geliefden staat, ervaar je als hartbrekend. 

De kunst van het vertellen

Ook de opbouw van onderhuidse spanning heeft Keri Beevis in de vingers. Hoewel haar personages niet het achterste van hun tong laten zien, wekken ze de indruk dat ze worstelen met een verborgen agenda of onverwerkte emoties die hun relaties met anderen op scherp zetten. Wat lijkt op vriendschap en loyaliteit blijkt uiteindelijk manipulatie en hypocrisie te zijn. In en rond Mead House, het honingwijnhuis¹, smaakt niets meer zoet! Toch leert iemand dat verzuurd wantrouwen niet de juiste houding is!

Hoewel de laatste hoofdstukken erg uitleggerig zijn, is Keri Beevis erin geslaagd om schokkende ervaringen en pijnlijke wrijvingen tussen mensen gedoseerd te vertellen. Afwegen is een voorwaarde voor geloofwaardigheid en leesbetrokkenheid. Met ingehouden adem karakters portretteren is het grootste talent van deze aanwinst voor Nederlandstalige boekenliefhebbers!

¹ Het Engelse woord 'mead' en het Nederlandse woord 'mede' betekenen 'honingwijn'.

★★★★

Nachtspel - Camilla Läckberg

Alleen op Instagram is het leven vrolijk !

'... heel aan de buitenkant 

maar verdrietig en verpest aan de binnenkant.'

In deze novelle vieren vier vrienden uit een welgesteld Zweeds milieu oudejaarsavond. Hun met drank overgoten feestje loopt al snel uit op normloos en grensoverschrijdend gedrag. Omdat hun ouders nooit het juiste voorbeeld gaven, weten deze jongeren niet wat liefde en respect is.  

Het machtsspelletje truth or dare blijkt de ideale katalysator te zijn voor het uiten van hun weerzin tegenover de gezinnen waarin ze zijn opgegroeid.

Camilla Läckberg vindt de juiste woorden om haar personages tégen elkaar te laten praten maar niet mét elkaar. Het zijn beschadigde mensen die pijn, wrok en leegte in zich dragen. 

Deze doorwinterde schrijfster bewijst dat er ook in het korte tijdsbestek van een novelle diepgang gecreëerd kan worden, de karakters een evolutie  kunnen doormaken en een situatie op een geloofwaardige manier naar een climax kan groeien. De novelle is een geschikt genre voor wie echt kan schrijven!

★★★1/2

De hulp ziet alles - Freida Mc Fadden

Neemt Millie afscheid?

Ik wil mijn man zo wanhopig graag vertrouwen'

Millie is terug! Als ze samen met haar man en kinderen van de Bronx naar Long Island verhuist, lijkt haar droom om een doorsnee en veilig leven te kunnen leiden, uit te komen. Maar, zoals je van Freida McFadden mag verwachten, liggen er gluiperige buren op de loer. Voeg daarbij haar woest aantrekkelijke man, haar sociaal disfunctionerend zoontje Nico en de ondoorgrondelijke huishoudster Martha en het plotpannetje is klaar om over te koken. Zou de mysterieuze dood van Little Kiwi, Nico's vraatzuchtige bidsprinkhaan, ook nog een rolletje spelen?

Structuur
In 'De hulp ziet alles' komen de gezinsrelaties fors onder druk te staan. Ze vormen de motor van het spanningsveld. Omdat de opbouw van het plot trager verloopt dan we van Freida McFadden gewend zijn, doet dit boek op het vlak van leesverknochtheid en nagelbijten enigszins onder voor 'De hulp' en 'Wat de hulp weet'. Daar staat tegenover dat de ontknoping subliem is, geloofwaardig én toch onaangekondigd! 

Hoewel de originaliteit van deze auteur terecht geprezen wordt, moet er een kanttekening worden geplaatst bij Nico. Zijn verontrustende gedrag, dat in de hoofdmoot van het verhaal duidelijk wordt gemaakt, sluit helemaal aan bij dat van Liam in het eerder vertaalde boek 'De perfecte zoon'. Zulke treffende gelijkenissen zijn hoogst ongewoon bij topauteurs en natuurlijk ook niet wenselijk. Dat de evolutie van beide karakters verschilt doet hier niet ter zake. 

Tijd voor vernieuwing
Zoals vanouds vermaakt Freida McFadden ons met haar buiten de lijntjes kleurende verbeelding en humor! Met vaste hand rekt ze de grenzen van de realiteit op... net genoeg, nooit teveel! Toch lijkt dit moment geschikt om afscheid te nemen van Millies unieke wereld. Door twee oude bekenden op te voeren - die trouwens iets te makkelijk uit de lucht vallen - wil de auteur blijkbaar zelf zeggen dat de cirkel rond is. Begin november komt 'De leraar' uit. Met wat geluk is dit karakter even overrompelend als de scherpzinnige huishoudhulp!

★★★★

Zie ook de recensies van 'Wat de hulp weet', De hulp, 'De perfecte zoon'

Dubbelspel - Bregje Rebergen

De onderwereld in een burgerjasje ! 

Van een auteur die juriste is, in de buurt van New York gewoond heeft en op de Zuidas actief was, mag je wat pit verwachten! Als je kennis maakt met het hoofdpersonage Rixt, een officier van justitie, spat de vaart van haar gedachten en de doortastende taal van de bladzijden. 

Rixt heeft niet alleen een veeleisende maar ook een risicovolle baan. De combinatie van beide legt veel druk op het gezinsleven. Bovendien is haar werkrelatie met Chris, de leider van het rechercheteam, soms stressvol. Hij wil op volle kracht vooruit, zij moet zich aan wetten en procedures houden. En zware jongens wil je niet teveel ruimte geven!

Ontsporing

De tweede verhaallijn brengt je bij internationaal bekende pianisten, de zussen Valérie en Aisha. Het adoptiekind Aisha draagt een verleden met zich mee dat haar een trauma heeft bezorgd. Als gevolg hiervan heeft ze een dissociatieve persoonlijkheid ontwikkeld. Wanneer deze labiele zus een relatie krijgt met een fout vriendje gaan in de familie de alarmbellen rinkelen!

Haast elk personage in 'Dubbelspel' draagt een spanningsveld met zich mee. Door de interactie tussen de prikkelbare karakters lijkt het alsof het plot zich vanzelf ontwikkelt, alsof de schrijfster alleen de juiste woorden moet vinden. Lezers die een boek op deze manier ervaren geven de auteur, voor wie niets eenvoudig is, een groot compliment!

Lezen is meeleven

In het genre van de psychologische thriller zie je te vaak dat de psychologie op de achtergrond blijft in plaats van op te gaan in de ontwikkeling van het verhaal. Bregje Rebergen daarentegen toont hoe je het innerlijke leven verliteratuurt. Dat heet schrijftalent! Ze maakt het zich trouwens niet makkelijk door, onder meer, te kiezen voor zo'n complexe stoornis als dissociatie. Haar kundigheid levert de lezer niet alleen een strak gecomponeerde structuur op maar ook een emotionele band met de personages. 

Als je na het omslaan van de laatste bladzijde even afstand neemt, dan zie je ook het monumentje dat Bregje Rebergen heeft opgericht voor de magistratuur. Wanneer de onderwereld zich in de bovenwereld nestelt, trilt de rechtstaat op haar grondvesten. Laat Rixt dus nog maar eens terugkeren!

★★★★

Zwarte zeilen - Rebecka Edgren Aldén

 Verwrongen verhoudingen !

'Het leven is er niet om jongens te pleasen.'

Van Scandinavische schrijfsters mag je verwachten dat ze heel vaak thema's die met onrecht tegenover seksegenoten te maken hebben, in hun verhalen opnemen. Dat is ook zo in 'Zwarte zeilen'. Bovendien geven ze hun personages graag een flinke rugzak aan psychologische verwerking mee. 

Joanna, die twee traumatische ervaringen achter de rug heeft, functioneert slecht op sociaal en professioneel vlak. Ook haar relatie met haar bipolaire broer en haar intussen overleden moeder loopt niet soepel. Wanneer haar manipulatieve ex Peter opnieuw opduikt, dreigt haar leven helemaal uit balans te geraken. 

Tweede verhaallijn
Annika, het andere hoofdpersonage, vindt veel voldoening in haar werk voor de zeereddingsdienst. Haar belangrijkste zorg gaat uit naar het ongecontroleerde sociale gedrag van haar zus. Sofie leest de psyche van anderen niet goed en ziet daarom de waarschuwingsvlaggen niet.

Naast de betrokkenheid van deze auteur bij vrouwenkwesties, is er haar bezorgdheid om de uit de hand lopende opwarming van de aarde. Zelfs aan de Zweedse scherenkust, een wirwar van gepolijste, rotsachtige eilandjes uit de ijstijd, stijgt het kwik tot meer dan 30°. Daarbij zet de uitgebreide toeristische aanwezigheid het ecosysteem onder druk. De muggen zijn verdwenen en de vissen drijven dood op het water.

Een aangekondigde ontknoping

Omdat het voor de hand ligt dat beide invalshoeken elkaar uiteindelijk op een dramatische manier vinden, ben je verbaasd en teleurgesteld wanneer dat niet gebeurt. De romantechnische rol van de uitgebreide Annikalijn is ondermaats. Als bovendien de spanning te laat en te traag wordt opgebouwd en de plottwist de aandachtige lezer geen verrassingseffect bezorgt, kun je niet spreken van een geslaagde thriller. Terugblikken op de clichématige achtergrond van de personages levert evenmin inspirerende gedachten op. 

Anderzijds zorgen taal- en stijlkwaliteiten samen met de sfeer van de kusteilandjes voor een extra halve ster! Toch is 'Zwarte zeilen' het zoveelste dertien-in-een-dozijn boek!

★★★

Het resort - Catherine Cooper

 Geld staat niet garant voor zachte zeden !

Locked room mysteries in een exclusieve omgeving vormen de signatuur van Catherine Cooper's spannende boeken. Na het succesvolle 'De cruise' is er nu 'Het resort'. Een gezelschap van Lifestyle journalisten en influencers is uitgenodigd om een luxueus resort in de Malediven te openen en, vanzelfsprekend, te promoten. In de bedrijfswereld is niets voor niets!

Toch hoor je niemand mopperen over de sterrenchef, het onderwaterrestaurant of de exquise tropische ingrediënten en de persoonlijke service. Pas wanneer de giftige fuguvis en akivruchten in zicht komen, worden de eerste wenkbrauwen gefronst. Even later escaleren de gebeurtenissen, groeit het wantrouwen en wordt het plottempo opgevoerd. 

Vakwerk

'Het resort' is een perfect uitgebalanceerd verhaal waarin allerlei tropische en locale elementen voor originaliteit zorgen. Opgelucht kun je vaststellen dat de schrijfster over voldoende verbeelding beschikt om het oeroude thema van menselijke tekortkomingen in een nieuw jasje te steken. Dat zorgt voor een onderhoudend en soms leerrijk plot! Ook de uitwerking van de personages biedt voldoende verdieping waarin aspecten zoals manipulatie, gewetenloosheid, voorkomen van imagoschade, schuldgevoelens, gebrek aan ethische moed... aan bod komen. 

Catherine Cooper is een echte aanwinst voor het thrillergenre dat te vaak lijdt aan invalshoeken die de gebaande paden bewandelen! Bijna altijd gaan de Engelstalige auteurs ons voor op de weg naar vernieuwing en frisheid. Graag meer dus van deze schrijfster! 'The chalet' en 'The chateau' wachten op een vertaling!

★★★★

Zie ook de recensie van 'De cruise'