vrijdag 24 mei 2024

IJzige val - Ulf Kvensler

Als je voor God wil spelen !


In de boeken van Ulf Kvensler zit veel felheid: spanning tussen de karakters, onderhuids of openlijk, strijd tussen de natuur en het individu maar ook het gevecht van de mens met zichzelf.

Waar in 'Het hoge noorden' de weersomstandigheden, de diepe afgronden en de giftige groepsdynamiek het bloed doen stollen, is in 'IJzige val' de vaderfiguur de aanstichter van het kwaad. Sinds zijn vrouw en dochter zijn omgekomen bij een huisbrand is de relatie tussen vader Fredrik en zoon Isak op z'n zachtst gezegd erg bekoeld. Als de ouder wordende kunstenaar zijn zoon en vriendin Madde uitnodigt in zijn villa op het eiland Fårö, verandert de idylle van de zomerse kust en de even warme ontvangst snel in ongezonde omgangsvormen.  

Thematiek
Belangrijke vragen in dit boek zijn: Hoe ver ben je bereid te gaan voor geld of materieel bezit? Is je moraliteit te koop? En hoe onethisch is degene die met de bankbiljetten zwaait en de ander daarmee onder druk zet? Lààt je jezelf corrumperen of is degene die corrumpeert de schuldige?

Meer dan voldoende stof om een roman mee te vullen of een nabespreking te houden! En toch... Deze Kvensler is té vaak wijdlopig. De overal aanwezige wining and dining is meestal functioneel maar wordt té breed uitgesmeerd. En het Riga-avontuur wordt eindeloos gerekt! Hoewel de karakteristieke felheid ook in deze tweede Kvensler zit, is ze een stuk minder overtuigend dan in 'Het hoge noorden'. 

Verrassende techniek
Bovendien heeft de auteur een ongewone romantechniek toegepast. Elke lezer kent de strategie van de tweede verhaallijn, een bondige kijk in het verleden die af en toe het hoofdplot onderbreekt en aan het eind zijn betekenis duidelijk maakt. De achterliggende lijn in 'IJzige val' wijst echter niet naar het verleden maar naar de toekomst. Hoewel de schrijver weinig expliciet is, zorgt deze aanpak onvermijdelijk voor spoilers

Als je de laatste bladzijde hebt omgeslagen komen er theater- en filmbeelden in je op: groteske scènes uit Shakespeare's toneelwerk, de over-the-top karakters uit de oud-Griekse tragedies en Kurtz, de onderkoning uit de cultroman 'Heart of Darkness' van Joseph Conrad. In Coppola's 'Apocalypse now' mocht Marlon Brando in de huid van deze gemene halfgod kruipen. De met het godendom flirtende Fredrik had best een understudy kunnen zijn van de Hollywood grootheid! 
En... was Ulf Kvensler in een vorig leven niet actief in de film- en tv-wereld?!

★★★