De hoge kust - Lina Areklew

Een Zweedse kust met veel los zand !

'Met gods hand in je rug kan niemand je tegenhouden.'

Wéér een nieuwe Scandinavische auteur van spannende boeken? Krijgen we de zoveelste doorslag van het Scandi-recept (uitzonderingen niet te na): wijdlopig, véél gedramatiseerd vrouwenleed en herkenbare maar stereotype personages? Laten we Lina Areklew het voordeel van de twijfel geven...

Tragiek wordt spanning

'De hoge kust' neemt in ieder geval een hoopvolle start. Deze schrijfster koos de ramp met de ferry 'Estonia', waarbij 852 passagiers omkwamen, als invalshoek. Zo'n dertig jaar geleden zorgde de veerdienst tussen Tallinn en Stockholm voor een dubbele nationale tragedie. Omdat bij dit collectieve verdriet ook concrete gezichten horen, kon Lina Areklew een personage zoals Fredrik vormgeven. Hij overleefde de catastrofe fysiek maar niet mentaal. Sindsdien moet hij verder met het beeld van een zeegraf voor zijn ouders en broer. Dat levert hem een posttraumatische stressstoornis op. Voeg daarbij een biertje te veel en hij weet niet meer waartoe hij in staat was de avond van de moord op iemand die hij geen warm hart toedraagt.

Met andere woorden: het spanningsveld is gecreëerd!

Na enkele onderhoudende hoofdstukken wordt het Zweedse elastiek toch weer bovengehaald. Je ondergaat nodeloze herhalingen, povere onderzoekselementen en rechercheursvergaderingen die bijna nergens over gaan. Net voor het begin van de tweede verhaalhelft schakelt het plot een versnelling hoger om wat later toch weer aan traagheid te winnen. Er ontvouwt zich een matige detective die vergeet van Fredrik opgejaagd wild te maken. En Sofia, de rechercheur die een emotionele band heeft met de Estonia-overlevende en daarom niet helemaal trouw is aan haar beroepsethiek, staat wat onvast op haar benen maar voelt de grond evenmin onder zich wegzakken. 

Het grote cliché

Naast deze protagonisten voert Lina Areklew een teamchef op die gelijk staat aan een irritante karikatuur. Vera is een immer onbeschoft, chagrijnig, snauwend en vloekend personage. Dat zijn iets te veel adjectieven voor een geloofwaardig karakter! Trouwens, waarom moet een politiechef altijd een boeman zijn? Durft niemand het aan om dit clichébeeld te vervangen door een scherpzinnige baas die aantoont dat hij zijn plek op de carrièreladder verdiend heeft?

'De hoge kust' is een kabbelend boek met voldoende maar oppervlakkig uitgewerkte stoffering dat het gebrek aan vakmanschap niet kan verbergen. Dit gemis aan doorontwikkeling zorgt voor een wankel, ietwat chaotisch geheel, net als een huis met ontbrekend cement tussen een serie bakstenen. Ook de achterliggende lijn met wraakzuchtige bijbelcitaten uit het Oude Testament met de straffende god, haakt zich maar met moeite vast aan het motief van de geestesgestoorde dader. 

Dertien in een dozijn
Het is hier al vaak gezegd: vergelijk dit soort plots met originele, spitsvondige, strakke verhalen die je eigen geest aanscherpen, en de rangorde wordt duidelijk! Bovendien bewijzen Jo Callaghan en Jeneva Rose dat ook een debutant door de grote poort naar binnen kan!

★★1/2

Finisterre - Mariska van der Klis

De wijsheid van een eeuwenoude weg ! 

'Is het niet gek dat ik in dit vreemde land, waar ik niemand ken, 

blind vertrouw op een paar handgeschilderde gele pijlen?'

Als Mariska van de Klis beseft dat 'de hand die ze nog niet zo lang geleden om háár hand voelde' er niet meer is en ze bovendien twee maanden vakantie heeft, vat ze het plan op om de camino, de pelgrimsweg naar Santiago de Compostela, te lopen. Omdat ze de lat meestal hoog legt, besluit ze te kiezen voor de zuidelijke afsplitsing ervan, met start in Sevilla. Daar wachten haar dagen van 30km en meer, zo'n 1000km in totaal.

Beestenboel !

Het is een tocht waarin het zoet en het zuur elkaar afwisselen. Er zijn de brandende blarenvoeten, de asfaltwegen met razend verkeer, er is de bloedhete Spaanse zon, het gewicht van de bepakking, een bijtgrage hond en een groepje stieren dat niet opzij wil gaan. Anderzijds is er de couleur locale met de finca's, de Romeinse bruggetjes, de historische stadjes, de ooievaars en de buizerds, de kurkeiken, de klaprozen en de mimosa. Na een uitputtende dag mag Mariska proeven van smaakvolle regionale gerechten waarbij zelfs het Iberico-varken op tafel komt!  

Toch zijn de ontmoetingen op de camino het allerbelangrijkste. Het motief van de hedendaagse pelgrim is nog zelden religieus. Het persoonlijke verhaal is de drijfveer. Dat kan een ontrouwe partner zijn, het doodbloeden van een lange relatie, het overlijden van een zoon, ouders die geen ouders hadden mogen zijn, PTSS, een zelfmoord in het gezin enz. Al deze wandelaars hopen op een verwerkingsproces dat aangestuurd en versneld wordt door de fysieke uitdaging, het opgaan in het open landschap, de eindeloze tred van elke dag, het wegvallen van de ruis en vooral de gedeelde ervaringen met de zoekenden die op hun pad komen. Het lopen van de camino is nooit een oppervlakkige ervaring!

Waar de zon in de zee zakt

'Finisterre' is niet alleen een beeldend, levendig en beschouwend boek, het is ook de route van een zelfbewuste, doelgerichte en volhardende vrouw. Het verbaast niet dat ze na aankomst in Santiago de Compostela besluit om er nog een stuk van 90km aan vast te breien. De kaap aan het uiterste westen van Europa was al bekend bij de Romeinen die de Galicische landtong 'Fini Terrae' noemden, het einde van de toenmalige bekende wereld. Voor de dappere pelgrims is deze eindstreep tegelijkertijd het begin van een nieuwe levensfase!

★★★★

Wij zijn even weg - Sonja Onclin

Weg is geen blauwdruk van thuis !

'Blijf altijd geloven in mogelijkheden.'

Reizen maakt niet alleen je hoofd schoon, over landsgrenzen heen stappen brengt je ook naar een nieuwe ervaringswereld! Maar hoe regel je een maandenlange sabbatical? En kun je dat avontuur ook aangaan met schoolgaande kinderen? Op die vragen probeert dit boek een antwoord te geven. 

Wikken en wegen

Zoals aangekondigd in de flaptekst vormen de praktische aspecten de invalshoek van dit boek: leerplicht, financiën, de noden van de kinderen zoals een dagschema dat voor houvast zorgt, tijdbesteding op maat, contact onderhouden met familie, vriendjes/vriendinnetjes. Veel is mogelijk, desnoods verkoop je je comfortabele bureaustoel of de koffiemachine. Het hebben van een vastgoedportefeuille geeft natuurlijk meer armslag. Een deel van je tijd besteden aan werken terwijl je onderweg bent, biedt je een middenweg.

Als je niet meteen in het diepe durft te springen, kun je vertrouwde landen als Portugal, Spanje of Griekenland uitproberen. Ben je klaar voor iets  grensverleggends, dan zijn andere continenten een optie. Hoewel Zuidoost-Azië als een makkelijk te bereizen regio wordt gezien en Zuid-Amerika een fascinerende identiteit heeft, wordt er door het gezin van Sonja Onclin steeds weer op Spanje gefocust.

Horizonverruimend...?

Zowel het basisverhaal als de terugblik van geïnterviewde ervaringsdeskundigen, brengen uiteenlopende conclusies, leermomenten en bemoedigende oplossingen aan. Maar wat je mist is de passie voor het reizen, de nieuwsgierigheid naar kennis over mens en maatschappij. Er wordt veel tijd besteed aan pretparken, zwembaden, strandleven, surflocaties... terwijl je ook met de kroost naar een kindvriendelijk museum kunt gaan. Denk, bijvoorbeeld, aan The World of Discoveries in Porto, waar je met bootjes langs kleurrijke, bijna levensechte scènes uit de voormalige kolonies kunt varen. Je navigeert naar Afrika, China en Japan, hoort oerwoudgeluiden en verdwijnt in een donder-en-bliksem-tunnel die een zeestorm moet simuleren. Zeer populair bij schoolkinderen en een ideaal vertrekpunt voor een les geschiedenis in het klaslokaal! 

Verkies je het hedendaagse boven het verleden, dan zou je vanuit Spanje de oversteek kunnen maken naar Tanger. Zeker kinderen zullen genieten van het zintuiglijke bad waarin ze terecht komen en later met originele weetjes het thuisfront verrassen! De wereld ontdekken is niet hetzelfde als op vakantie gaan! En (op)groeien betekent leren!

Aarden

Bovendien merk je dat deze huisgenoten érg vasthouden aan contacten met Nederland en Nederlandse ontmoetingen in het buitenland. Grenzen oversteken is wortels (gedeeltelijk) loslaten en nieuwe wortels aanmaken. Zijn waar je bent is cruciaal voor het ontwikkelen van een band met de bestemming! 

Dat deze band met de bereisde samenlevingen oppervlakkig is, toont de foute interpretatie van het straatbeeld in Sarajevo aan. 'De dresscode is zwart en gesluierd', zo klinkt de uitglijder. Deze orthodoxe kleding wordt alléén gedragen door toeristen uit de olielanden (Qatar, Saoedi-Arabië) die hun woestijnzomers ontvluchten en vaak een tweede huis hebben op de koelere flanken rond de stad. Bosnische meiden die naar de koranschool zijn geweest dragen een hoofddoek, alle andere inwoners zijn Westers gekleed. 'Fout' staat hier gelijk aan 'niet respectvol'!

Locals chillen in het oude centrum van Sarajevo
Foto De Inktkoelie

Reuzenschaakspel in de nieuwe stad
Foto De Inktkoelie

Wie belangstelling heeft voor de materiële aspecten van een langdurige trip zal in dit boek inspiratie opdoen. Maar wie de praktische beslommeringen niet los kan zien van de geestelijke/culturele invulling - het uiteindelijke doel van elke reis - blijft op z'n honger zitten. 

★★1/2

Een afgelegen plek - Elly Griffiths

Een spook waart rond in Norfolk !

 'Staren naar de zee helpt om de balans te herstellen.'

Cathbad, de druïde

Als je de toetsenbordijver van Elly Griffiths wil bijbenen, mag je je niet te lang laten afleiden! Onlangs kwam het laatste deel (14) van de Ruth Galloway-reeks uit en begin augustus verschijnt het eerste deel van de Brighton mysteries-serie. Voor wie nog wat achterop loopt, is hier Ruth nr.13. 

Deze auteur heeft altijd een flink gestoffeerd plot in de aanbieding! In 'Een afgelegen plek' mag je, samen met het vakbekwame rechercheteam van Harry Nelson, naar het verband zoeken tussen een aangespoelde dode, een dubbele moord op een voormalige boerderij met een dreigende naam, en malafide praktijken van een medisch wetenschapper.  

Never a dull moment !

Omdat de saus minstens even belangrijk is als de basisingrediënten, serveert de schrijfster één van de ontelbare Norfolk-legendes die niet alleen de verhaalelementen bij elkaar houdt maar ook de lezer naar een hersenschimmige wereld brengt. Black shuck, de zwarte hond die zo groot is als een ezel of een baby-olifant en je aankijkt met rode ogen vol hellevuur, bestaat toch niet echt? Maar stel dat hij opduikt als de zeemist landinwaarts wordt geblazen of op het uur van de lange schaduwen, zou hij dan een spoor van de dood achter zich aantrekken? 

Sommige locals beweren dat ze hem ooit gezien hebben. Eenzame landschappen die door de weergoden gegeseld worden, brengen mensen voort die op een fantasierijke manier samenvallen met hun natuurlijke omgeving. Zelfs de rationele archeologe Ruth neemt de black shuck half ernstig. 

Vergiftigde opvoeding

Uiteindelijk schuilt er veel meer kwaad in tweebenige dan in vierbenige wezens. De aangerichte schade kan bovendien de volgende generatie danig belasten. Vernederingen en misbruik, bijvoorbeeld, leiden tot jarenlange woekerende wrok. Kinderen zijn trouwens eindeloos op zoek naar de goedkeuring van hun ouders, ook als hun opvoeders flink fout zijn of waren. 

Gelukkig is de moderne druïde Cathbad er nog. Je hoeft niet spiritueel te zijn om je even in de watten te laten leggen door deze harmonieuze man die in staat is om een beschermende cirkel om zich heen te trekken. Wie zou die gave niet willen hebben?

Meerwaarde

Elly Griffiths levert altijd het bewijs dat een plot gedreven boek de geest van de lezer ook op een andere manier kan bezighouden. Dankzij het delen van historische, archeologische en mythische weetjes brengt ze verleden en heden van een vrij onbekende streek tot leven. Ook leert ze je dat er onder de grond nog zoveel verborgen verhalen zitten en een stokoude dode dankzij een gezichtsreconstructie bijna weer mens wordt! Jammer dat Ruth nr.14 het afscheidsboek wordt!

★★★★

Het huis met de palm - Esther Verhoef

 De bestorming van de apenrots !

'Mijn moeder en ik scharrelden rond het afvoerputje van de wijk,

er was meestal geen geld, behalve voor sigaretten.'

Als je fan bent van Esther Verhoef, dan wil je geen enkel boek van haar missen! Sterker nog, je kunt niet wachten tot de publicatiedag van haar nieuwste thriller op je kalender verschijnt. Toch is het ook voor een doorwinterde auteur niet eenvoudig om de lezer telkens omver te blazen.

Ook een fuik heeft een uitgang !

In de sterke openingsscène van 'Het huis met de palm' kom je in de gruwel van een onderbemand Frans ziekenhuis terecht zonder kans op zachte handen die pijn en dood zouden moeten bemoederen. De auteur creëert hier een bijna-dystopische samenleving. Omdat de zorgende handen en woorden van medepatiënt Sophie komen, laat de Nederlands-Normandische Ellis zich overhalen tot een herstelperiode bij haar thuis op het platteland. 

Hoewel de verzwakte en sociaal geïsoleerde Ellis weinig keuze heeft, stapt ze met open ogen in een valkuil. Maar terwijl de andere hoofdpersonages slachtoffer blijven van hun - materieel en/of psychologisch - kansarme jeugd, probeert de dolende Hollandse met haar vechtlust het lot te keren. Daarvoor moet ze niet alleen de strijd aanbinden met Sophie maar ook met een man die veel betere kaarten op tafel kan leggen. Kunnen ook vrouwen de apenrots belegeren? 

Het kan altijd beter

Wie houdt van een prettig lezend, coherent opgebouwd verhaal met een ononderbroken spanningsboog, zal zich thuis voelen in dit boek. Ben je op zoek naar originaliteit, psychologische diepgang of maatschappelijke draagwijdte, dan kom je hier onvoldoende aan je trekken. Alleen het zijpad naar de wantoestand in de ziekenzorg heeft enig sociaal gewicht. 

Dat deze, wat strengere, criteria ook kunnen gelden voor dit genre, bewijzen vooral de Engelstalige collega's zoals de recente debutanten Jo Callaghan en Jeneva Rose maar ook bekendere namen in het rijtje van Freida McFadden, Charlotte Link, BA Paris, Paula Hawkins ('Het blauwe uur'), Robert Harris en de ontroerende Lucy Clark van wie zeer binnenkort (06.05.'25) een nieuwe thriller in vertaling verschijnt. In Nederland denk je bijvoorbeeld aan Hans Faber, Boris Dittrich, Anya Niewierra enz. Deze lijstjes zijn vanzelfsprekend niet volledig.

Entertainmentgehalte

Op de vloeiende, beeldende en krachtige, suggestieve stijl van Esther Verhoef is uiteraard niets aan te merken. Ook haar personages deugen, tenminste in creatieve zin. Bovendien wordt het idee van de gouden munten op een speelse manier gefictionaliseerd. Dat is een mooie vondst! Toch moet je ervan uitgaan dat 'Het huis met de palm' niet aan de verwachtingen van geoefende lezers zal voldoen. Vooral de opvoedingsachtergrond van Sophie en Ellis en het afglijden van partner Anthony bezorgen je een 'déjà vu, déjà entendu' ervaring. Ben je jong of heb je je mens- en wereldbeeld nog lang niet ingevuld, dan biedt dit plot je een pamperende leestijd!

★★★

Verloren - Willow Rose

Een paradijselijke hel ! 

'Terwijl anderen technologie als een hulpmiddel beschouwen,

zag Scott het als een verlengstuk dat hem in staat stelde 

om verder te kijken dan wat zichtbaar was.'

Als Peter, de broer van rechercheur Billie Ann, beschuldigd wordt van de moord op zijn eigen zoontje, besef je dat Willow Rose een pittig plot voor haar lezers bedacht heeft. Wanneer de politievrouw, omwille van de familiale context, buiten het onderzoek wordt geplaatst, wordt het spanningsveld verder uitgebreid. Nu ze alles en meer zou willen doen, kan ze enkel een rol in de marge spelen. Je zou vergeten dat je in midden-Florida bent tussen de krekels, de mangroven en de ritselende bladeren van de palmbomen.

Door de ziel snijdend !

In dit verhaal is het pijngehalte erg hoog! Terwijl haar familie steeds zwaarder op de proef wordt gesteld, voelt Billie Ann zich machtelozer en wanhopiger worden. Bovendien is Jimmy, de oudste zoon van Peter, van het padje geraakt door toedoen van zijn manisch-depressieve stoornis. Verder is er nog een drugsverslaafd personage en gedraagt BA's ex zich hoogst onaangenaam. Hij staat voor de macho die de vriendin van zijn voormalige partner 'een scharrel' noemt. Daarnaast is er nog de tweede lijn waarin een aan zijn lot overgelaten kind tevergeefs op zijn moeder wacht. 

Hoewel je begrijpt waarom Willow Rose deze karakters nodig heeft voor haar plot, voelt het blik ellende toch als enigszins overgestoffeerd aan. Bij Amerikaanse auteurs van thrillers stel je wel vaker vast dat het gebruik van dik aangezette ingrediënten populair is en wordt ingezet om de spanning te verhogen. De Europese lezer gedijt wellicht beter bij wat meer herkenbaarheid. Gelukkig kan deze schrijfster ook spanning creëren vanuit een gezonde geest. Met elementen als onrust, gebrek aan vertrouwen of aan controle kom je ook een heel eind!

Wraak is een slechte raadgever

Als je denkt dat je het schokkendste gehad hebt, dan volgt er nog een maatschappelijke les van betekenis. Het niet of halfslachtig aanpakken van grensoverschrijdend gedrag ontneemt het slachtoffer de gelegenheid op genoegdoening en bijgevolg op een mate van innerlijke rust. Uit deze frustrerende situatie ontstaat de impuls om het recht in eigen hand te nemen. De wraakactie die volgt zal door de dader, die zich intussen een slachtoffer voelt, met nieuw geweld beantwoord worden. Als de politie op dat moment ingrijpt, is de menselijke schade al niet meer te overzien. Dat destructieve proces wordt in 'Verloren' glashelder gefictionaliseerd!

Ondanks deze emotionele klap is er nog ruimte voor stille verontwaardiging. Hoe makkelijk het tweedelijns personage Betty liefde met bezitsdrang verwart en er alles voor over heeft om haar veilige, afhankelijke leventje van de ondergang te redden, is stuitend. Als je naar de wereld rondom je kijkt vind je tal van Betty's die zonder blikken of blozen zichzelf, hun zus, hun huwelijk en meer zouden verloochenen in ruil voor bestaanscomfort. En lafheid is niet altijd strafbaar!

★★★★

De poppendokter - Bregje Rebergen

Oud geld, nieuwe sores !

 'Op mijn leeftijd zie je in de spiegel geen gezicht meer, 

enkel de binnenkant van je ziel 

en de herinnering aan alles wat je op je geweten hebt.'

In 'De officier-serie' van Bregje Rebergen is opsporingsambtenaar Rixt van Leeuwen de centrale figuur. Zij is de hedendaagse magistraat die, ondanks de bedreigingen uit de onderwereld, met overtuiging en passie haar functie binnen het OM blijft uitoefenen.  

Gooische bluf

Net als in het eerste deel tref je de plotacteurs van deze opvolger tussen de kapitaalkrachtigen van het Gooi aan. Voor de nazaten van 'oud geld' zijn dit moeilijke tijden. Wil je landgoederen onderhouden, dan heb je investeerders nodig en dat is nu net waar het schoentje wringt in 'De poppendokter'. Zoon des huizes Maurice overspeelt zijn hand bij het zoeken naar nieuwe bronnen van inkomsten zoals een restaurant, een exclusieve club en een casino. 

Omdat Bregje Rebergen van een flink gestoffeerd verhaal houdt, krijgt de hoogbejaarde vader een confronterende rol met een historisch-maatschappelijke achtergrond. Niets menselijks is hem vreemd. Deze voormalige arts had wellicht goede bedoelingen toen hij een halve eeuw geleden zwangere meiden bij hun bevalling hielp en hun baby's liet adopteren. In die tijd werden tienermoeders niet getolereerd. Maar, zoals zijn vroegere assistente het zich herinnert, hielden ze er een aardige cent aan over.  

Bijna vakwerk

Ook nu is deze schrijfster in staat om van het begin tot het einde een hele tros touwtjes in handen te houden. Met haar talent heb je geen last van een lange aanloop, uitweidingen, of koetjes-en-kalfjes gebabbel. In een strak tempo neemt ze je mee over een hindernissenparcours dat je niet alleen met antwoorden achterlaat. De complexiteit van de menselijke geest en de wereld die de onze is, echoot na. 

Valt er dan helemaal geen kritische opmerking te maken? Toch wel. In 'De poppendokter' worden er nodeloos veel Engelse woorden en uitdrukkingen gebruikt. Als je één snobistisch personage op die manier zou willen typeren, kun je de importtaal, mits een scherpzinnige reactie van een ander karakter, verantwoorden. Hier lijkt het niet alleen Gooisch te zijn. 

Enkele voorbeelden: 

- sidetable voor bijzettafeltje

- the cherry on the top voor de kers op de taart

- the elephant in the room voor de olifant in de kamer

- the pantry voor voorraadkamer of provisiekast

- out in the open voor in het openbaar of openlijk

Enz.

Taal is de belangrijkste uiting van cultuur. Laten we onze rijke taal dus in bescherming nemen. Cultuur is bovendien beschaving!

Bonus

De kers op deze taart is trouwens het 3D-verhaal van de poppen. Er is de letterlijke poppendokter, Magali, de figuurlijke poppenarts, vader Max, en er zijn de antieke poppen zelf in hun rol van ontroerende boodschapper. Literatuur is verbeelde verfijning!

★★★★

Net was ze er nog - Alex Lake

De grote verdwijntruc treft ook de auteur !

'Er is altijd wel iets dat we over het hoofd zien. 

Tot we het zien. Daarom doen we dit werk.'

Een tiener die op een luchthaven, één van de best beveiligde plaatsen in het land, spoorloos verdwijnt, is een raadselachtige gebeurtenis! Het overkomt de vijftienjarige Anna na een vlucht tussen Londen en Manchester. Wanneer de talloze camerabeelden door de veiligheidsdiensten en de recherche bekeken zijn, moeten alle betrokkenen vaststellen dat het meisje naar de toiletruimte is gegaan en niet meer naar buiten is gekomen. 

Toeval bestaat... of niet?

Dat Anna als kind door haar oma ontvoerd werd en haar stiefbroertje op de dag van het luchthavenmysterie na een voetbaltraining onvindbaar was, maakt het zoekplaatje nog ingewikkelder. Maar omdat oma onlangs in Frankrijk overleden is, komt deze manipulatieve vrouw niet in beeld als potentiële dader. 

Het onmogelijke laten gebeuren, is een intrigerend uitgangspunt van een verzonnen verhaal. En hoewel geleidelijk aan het plausibele ervan duidelijk wordt, blijft je relatie tot de intrige toch aan de koele kant. Eindeloos lang voeren de vertwijfelde rechercheurs dialogen over het interpreteren van de feiten en het niet vinden van openingen. Tijdens de eerste helft van het boek worden de schaarse ingrediënten te breed uitgesponnen. 

Ook de verdere ontwikkelingen missen de kracht en de originaliteit om van een unputdownable thriller te kunnen spreken. In een poging om intensiteit te creëren voert de auteur het actiegehalte op. Ook dat wordt uitgesmeerd over tal van bladzijden. Hij vergeet hierbij dat boeiend drama ontstaat uit psychische conflicten en confrontaties, met zichzelf of met anderen. Omwille van spoilerrisico's kan hier niet dieper op worden ingegaan.

Waar is de hoogvorm?

'Is dit de man van het uiterst onderhoudende en frisse plot 'Laatste vlucht?' vraag je je af. Dat boek heeft alles: maatschappelijke en psychologische diepgang, een emotionele lading die je de adem afsnijdt en een niet aflatende spanningsboog. Stel je de over elkaar buitelende gedachtengangen voor van passagiers op een zakenvlucht met een piloot die niet de intentie heeft om de jet veilig aan de grond te zetten... en dat de gezagvoerder daar een erg goede reden voor heeft! 

'Net was ze er nog', kan niet eens rekenen op een meeslepende ontknoping. Wat een climax zou moeten zijn, is de bevestiging van een lang aangekondigd einde. Zelfs het geheimzinnige zwijgen van Zach, het nieuwe vriendje van Anna's moeder Julia, krijgt een clichématige verklaring. Personages die van de aardbol verdwijnen bieden geen garantie voor een spraakmakend verhaal!

★★

Kwetsbaar - Alice Turner

Van je familie moet je het hebben !

'Het is makkelijk om je in slaap te laten sussen 

door de schoonheid van Mull.

Alsof hier geen lelijkheid bestond.'

In het tweede deel van de Silver Springs-serie zitten tal van personages om diverse redenen niet lekker in hun vel. Ze zijn in gevecht met zichzelf. De clanhoofden, die de hoogste sociale klasse vormen op het Hebriden-eiland Mull, zijn bijna blut omdat hun landerijen niet meer genoeg opbrengen. Het economische model uit de middeleeuwen houdt geen stand meer. Bovendien loopt de jonge generatie niet in de pas. De clan is niet langer het begin en het einde van hun leven.

Een team onder spanning 

Ook het koningsduo van deze reeks, de rechercheurs Morag en Scott, liggen met zichzelf in de knoop. Zij moet wennen aan een nieuwe realiteit met emotioneel zware dossiers die haaks staan op het kabbelende verleden tussen verdwaalde toeristen, boetes en diefstallen. Ze voelt zich 'een dolfijn tussen de haaien'. Hij heeft opnieuw last van PTSS-symptomen als gevolg van zijn Londense undercover jaren in het milieu van de zware jongens. Hoewel Morag nog steeds opgezette motten verzamelt en Scott zich nog altijd beschermend tegenover haar opstelt, is de sfeer tussen hen enigszins verhard in vergelijking met hun debuutoptreden.  

En dan is er nog Jamie, de spilfiguur van dit plot. Hij is een verbitterde tiener die na de dood van zijn moeder in een pleeggezin terecht kwam. In de ogen van zijn opvangouders en klasgenoten is hij een ontspoorde jongen met een giftige invloed. Als hij dood gevonden wordt aan de voet van een steile cliff, krijgen de speurders heel wat moeilijk te beantwoorden vragen op hun bord.  

Het tijdvaste eiland

Gelukkig blijft Mull zijn vertrouwde, houvast biedende, zelf: zo'n veertien leerlingen in elke klas, de altijd alerte luchtambulance, de walvissen bij zonsopgang en de voorouders van Morag die 13de eeuwse Anglo-Normandiërs waren.    

Het aangrijpende verhaal van Jamie draait rond de vraag waarom hij de weg volledig kwijt was en wie daar verantwoordelijk voor is. Hebben de pleegouders gefaald? Of heeft de organisatie die de opvang regelt, onvoldoende toezicht gehouden? Speelde er misschien nog iemand anders een rol? Of moet je toegeven dat sommige gewetenlozen alleen het slechte beogen?

Leesplezier verzekerd !

In dit tweede deel zit er nog iets meer pit dan in de voorganger. Het schuurt in de rechercheursrelatie en het judast in Jamies sociale leven. Toch is bij Alice Turner de relativerende knipoog nooit ver weg! 'Kwetsbaar' bevestigt haar natuurtalent voor originele, sfeervolle verhalen die zonder schroom de menselijke ziel wijd openzetten!

★★★★

Aan ons is niets meer te zien - Liesbeth Smit

 Zoveel kleuren, zoveel identiteiten 

'Een land waarin de geschiedenis allesbehalve relatief is.'

Hoe zoek je naar een historisch verhaal dat niet in de geschiedenisboeken staat? Dat was de belangrijkste vraag die Liesbeth Smit in de ogen keek toen ze zich begon te verdiepen in de Surinaamse tak van haar stamboom. Ze wilde een aantal van deze mensen tot leven wekken, hun gezichten zien, hun leef- en werkomstandigheden leren kennen en liefst ook achterhalen hoe ze zich voelden. Omdat het over mensen ging die door hun overheid niet als volwaardige burgers werden gezien, waren de administratieve sporen bovendien uiterst mager of helemaal afwezig. Daarbij mochten tot slaaf gemaakten niet naar school en bleven dus ongeletterd. Bijgevolg kon je ook niet op zoek gaan naar brieven of dagboeken. 

Nog meer hindernissen

Logischerwijze start haar speurwerk dicht bij huis. Een bevriende genealoge, social mediacontacten en ontmoetingen met nazaten helpen haar op gang. Ondanks de familiewarmte die ze voelt, ervaart ze ook terughoudendheid. Het is dezelfde stilte die tussen haar en haar intussen overleden oma hing. Zo vroeg in het onderzoek kan ze die zwijgzaamheid niet duiden.

Toch vertrekt ze naar Suriname met een bijzonder referentiepunt: het koloniale huis aan de Waterkant in het hartje van Paramaribo waar haar voormoeder Bergina (geb.1828) huishoudster was en haar kinderen opvoedde. Was ze een concubine en hoefde ze daarom niet op de plantage te werken? Wellicht. Hadden haar kinderen verschillende vaders? Misschien. 

Nieuwe weg, nieuwe kansen

Hoewel Bergina, die mogelijk tot de derde generatie slaaf gemaakten behoorde, van een onzichtbare afkomst is, opent zij heel wat ramen voor Liesbeth. Omdat zij, samen met haar kinderen, vijf jaar voor de afschaffing van de slavernij haar vrijheid kreeg, lag er een weg vóór haar met meer kansen en een veel beter leven. De eerste onderwijzers duiken op in de Surinaamse tak van de stamboom. 

Tegelijkertijd ontdekt Liesbeth welke gevoelige, frustrerende en levend gehouden herinneringen verband houden met de zwijgcultuur. De stilte loopt langs alle kleurlijnen van de samenleving. Bergina levert het bewijs dat je in de juiste omstandigheden snel de sociale ladder kon beklimmen. Met enige verbeelding zou je kunnen zeggen dat in de vermenging van het bloed een collaboratieaspect zit. Wil je dus in vrede met elkaar omgaan, dan bijt je best af en toe op je tong. 

Zweverig

Hoewel Liesbeth Smit de pijnpunten en de complexiteit van een volk helder neerzet, zullen een aantal lezers de wenkbrauwen fronsen bij haar er-is-meer-tussen-hemel-en-aarde houding. Ze maakt je deelgenoot van een nachtelijk visioen waarbij haar oma in de slaapkamer verschijnt. Als afgezwaaide katholiek vraag je je af of Bernadette Soubirous, die massa's licht gelovigen naar de Lourdes-grot lokt, een opvolgster gevonden heeft! Op een ander moment roepen flikkerende kamerlampen dezelfde irrationaliteit op. En alsof dat niet volstaat, wordt er ook nog een bezoek gebracht aan een medium. 

Voor altijd gekoloniseerd

Welke schade de koloniale cultuur bij tal van generaties heeft aangericht, maken vooral de hedendaagse Surinamers duidelijk. Ze hebben gespleten, dolende zielen. Onder hun stilte zit het identiteitsverlies, het gemis van een eigen taal, een eigen godsdienst, een duidelijke afkomst. Achter het zwijgen van sommigen schuilt schaamte en boosheid over de kleur van hun onderdrukker die ze in de spiegel zien of in het gezicht van hun medeburgers. Anderen proberen de confrontatie met zichzelf uit de weg te gaan door te assimileren, Nederlandser te zijn dan de witte Nederlander. Dat de onzichtbare pijn, die in de geschiedenisboeken ontbreekt, nu heel wat tastbaarder is geworden, mag op het conto worden geschreven van deze volhardende researcher! 

 

★★★★

Het huisje bij de zee - Keri Beevis

Het versleten beeld van het horrorhuis !

Het landelijke Norfolk in het oosten van Engeland zou voor onthaasters een toplocatie zijn! Toch is de schrijfster Harper, het hoofdpersonage uit dit boek, niet helemaal happy. De jonge weduwe is toe aan een nieuwe partner. Een aanhankelijke hond is toch vooral een pootjesgever. Haar pogingen om via een datingsite een leuke man te vinden lopen op niets uit. De ene heeft een dubbelleven, de andere komt niet opdagen en nummer drie heeft last van oncontroleerbare agressie. Maar wie valt haar lastig en dringt onuitgenodigd haar huis binnen? 

Clichématig

Als in deel 2 het huisje bij de zee in zicht komt, wordt de plotgedrevenheid opgevoerd en vindt de spanningzoeker zijn gading! Maar toch... Hoewel het web keurig geweven wordt, mist deze intrige alle originaliteit en zelfs de Norfolk-identiteit die je, bijvoorbeeld, bij Elly Griffiths op een geïntegreerde manier terugvindt, ontbreekt. En de psychologie is ronduit banaal. Deze schrijfster wordt op snelheid gepakt door de grote en iets minder grote namen die de hedendaagse lezer verwennen met hun verbeeldingskracht en intelligentie.  

Met verbazing denk je terug aan haar vorige boek, 'Het zomerhuis', dat van De Inktkoelie vier sterren en, naast een beetje kritiek, veel lof kreeg! Alle belangrijke criteria werden gehaald: prettige complexiteit, gelaagdheid, psychologische diepgang, een sterke vertelstem. Literatuur is blijkbaar geen wiskunde!

★★